Hiện tượng thừa lái là gì? Thiếu lái là gì? Và cách xử lý

Cập nhật: 3 năm trước
Lượt xem: 84

Hiện tượng thừa lái là gì? Thiếu lái là gì? Và cách xử lý

Cách nhận biết dấu hiệu xe ô tô bị thừa lái, thiếu lái

Hiện tượng thừa lái và thiếu lái là một trong những nguyên nhân khiến xe ô tô bị mất kiểm soát lái khi vào cua. Khi xe vào cua sẽ sinh ra lực ma sát và phản lực với hướng chuyển động trên bề mặt tiếp xúc chính của lốp với mặt đường. Làm vùng tiếp xúc của lốp với mặt đường bị biến dạng, sự biến dạng bề mặt này tạo nên một góc ngược với góc cua của xe. 

Góc tạo thành giữa đường biến dạng lốp xe và hướng chuyển động cả xe được gọi là góc trượt. So với góc trượt mặt lốp bánh trước và bánh sau sẽ biết được xe bị thừa lái hay thiếu lái. 

  • Góc trước = góc sau: xe đủ lái
  • Góc trước > góc sau: xe thiếu lái
  • Góc trước < góc sau: xe thừa lái

Tìm hiểu về hiện tượng xe thiếu lái

Thiếu lái là gì?

Thiếu lái (Understeer) là hiện tượng khi xe ô tô vào cua, không ôm cua theo ý muốn của người lái mà có xu hướng đi chệch về hướng ngược lại của vòng cua. 

Đây là hiện tượng hay gặp ở các xe dẫn động cầu trước và dẫn động 4 bánh. Khi vào cua quá nhanh, người lái đánh lái tương đối nhiều nhưng xe quay vòng/chuyển hướng rất chậm, quỹ đạo ôm cua sẽ không đúng như mong muốn.

Thiếu lái là gì?

Thiếu lái rất nguy hiểm vì khiến xe chệch hướng, dễ lao sang làn đường bên cạnh hoặc lao ra khỏi đường. Tuy nhiên trường hợp xe thiếu lái cũng có thể kiểm soát được không đòi hỏi nhiều kỹ năng và kinh nghiệm. 

Nguyên nhân xe bị thiếu lái

Do bánh trước bị trượt, không còn khả năng bám đường làm cho đầu xe bị chệch quỹ đạo vòng cua. Nguyên nhân do xe vào cua tốc độ nhanh, bởi quán tính nên xe tiếp tục di chuyển phương thẳng hoặc chuyển hướng rất ít. 

Nguyên nhân xe bị thiếu lái

Khi người lái không làm chủ tốc độ và cua không đủ vòng để tạo lực hướng tâm sẽ khiến bánh trước mất ma sát. Với những xe dẫn động bánh trước, do bánh trước là nơi chịu lực truyền trực tiếp nên cũng dễ sinh ra hiện tượng trượt cao hơn. Trong lúc xe đang trượt, việc phanh thật mạnh càng đẩy nhanh hơn tốc độ trượt của xe. Khi xe trượt ngang mép cua thì dù bó chặt vô lăng hết cỡ cũng sẽ không có tác dụng.

Cách xử lý khi xe bị thiếu lái

Cách xử lý khi xe bị thiếu lái là làm cách để 2 bánh trước có thể lấy lại được độ bám, do 2 bánh trước bị mất độ bám với mặt đường. 

Các bước xử lý khi gặp tình huống này như sau:

  1. Ngay lập tức nhả chân ga
  2. Đánh vô lăng về hướng thẳng lái (ngược lại hướng ôm cua), nhấn phanh nhẹ nếu xe có trang bị hệ thống ABS
  3. Khi xe lấy lại độ bám, bắt đầu đánh lái vào cua

Nhả chân ga để xe từ từ giảm tốc độ điều này sẽ khiến bánh xe không bị trơn trượt, đồng thời giảm lực quán tính. Chú ý không phanh gấp vì sẽ khiến xe bị bó cứng phanh và làm 2 bánh xe trước trở về trạng thái mất độ bám với mặt đường.

Ngoài nhả chân ga cho xe giảm tốc độ từ từ, thì hãy đánh vô lăng về hướng thẳng lái (ngược lại hướng ôm cua) để giảm căng cho 2 bánh trước, giúp 2 bánh trước lấy lại độ bám đường nhanh hơn. Khi cảm nhận xe bắt đầu lấy lại hoàn toàn độ bám với mặt đường thì lúc này mới bắt đầu đánh lái nhiều hơn về phía ôm cua.

Sử dụng hệ thống chống bó cứng phanh ABS trong những trường hợp vào cua tốc độ quá nhanh cũng là cách khắc phục thiếu lái rất hiệu quả. Nếu việc giảm tốc bằng cách nhả chân ga tự nhiên không giúp lấy lại độ bám nhanh như mong muốn thì hãy nhấp phanh nhẹ để tăng độ ma sát cho bánh. Lúc đó, ABS phát huy tác dụng, nhận ra 2 bánh trước bị trượt và sẽ phân bổ lực phanh về 2 bánh sau nhiều hơn nên 2 bánh trước sẽ không bị bó cứng.

Tìm hiểu về hiện tượng xe thừa lái

Thừa lái là gì?

Thừa lái hay dư lái (Oversteer) là hiện tượng đánh lái không nhiều nhưng xe quay vòng/chuyển hướng quá nhanh và đột ngột, có thể khiến xe chuyển động xoay ngang và gây lật xe. Xe bị thừa lái khi đột ngột dồn ga hoặc nhả chân ga hoặc phanh gấp khi vào cua. 

Thừa lái là gì?

Nguyên nhân xe bị thừa lái

Xe thừa lái do vào cua, bánh sau bị trượt, mất khả năng bám đường. Lúc này bánh sau sẽ trượt thẳng theo quỹ đạo cũ trong khi bánh trước lại đang chuyển hướng theo điều khiển từ vô lăng. Điều này khiến đầu xe quay vòng/chuyển hưởng, còn đuôi xe vẫn trượt thẳng. Đầu và đuôi xe không chuyển động cùng hướng. 

Nguyên nhân xe bị thừa lái

Nguyên nhân xe thừa lái thường do xe di chuyển trong điều kiện đường trơn, vào cua quá gấp, tăng ga sớm, giảm ga đột ngột, phanh gấp ở giữa khúc cua. Khi phanh/dừng xe đột ngột, mũi xe chúi xuống, dồn trọng lượng chính lên giảm xóc trước và 2 bánh trước. Lúc này, 2 bánh sau mất độ bám ma sát, đuôi xe theo quán tính sẽ văng hình vòng cung.

Cách xử lý hiện tượng xe bị thừa lái

So với hiện tượng thiếu lái thì xe bị thừa lái khó kiểm soát hơn. Cách xử lý như sau:

  1. Đánh lái vô lăng ngược lại hướng xe ôm cua
  2. Nhấn nhẹ ga, tác động 2 bánh sau lấy lại độ bám đường.

Các bước hỗ trợ xử lý xe bị thừa lái:

  • Giảm tốc độ trước khi phanh (phanh ABS sẽ có tác dụng hiệu quả triệt tiêu lực bó).
  • Một số hệ thống hỗ trợ lái hiện đại có thể giúp khắc phục xe bị thừa lái như kiểm soát lực phanh, phân bổ lực phanh khác nhau giữa các bánh xe.

Cách phòng tránh xe bị thiếu lái, thừa lái

Cách phòng tránh xe bị thiếu lái, thừa lái

Trong điều kiện di chuyển bình thường, khá ít xảy ra tình trạng xe thừa lái, thiếu lái, tuy nhiên bạn cũng không nên chủ quan, vì có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Dưới đây là một số kinh nghiệm để tránh hiện tượng xe bị thiếu lái và thừa lái:

  • Kiểm tra độ mòn lốp xe ô tô, áp suất lốp,... trước khi di chuyển. Vì nếu lốp xe quá mòn, áp suất lốp không đủ tiêu chuẩn thì xe rất dễ mất độ bám khi gặp đường trơn trượt, vào cua,...
  • Chủ động giảm tốc độ khi di chuyển khi đường mưa, đường ướt, đường trơn trượt,.. không nên vào cua ở tốc độ quá nhanh và ôm cua quá gấp.
  • Tránh phanh gấp hay ngắt hoặc nhấn ga đột ngột khi cua xe. Vì hiện tượng mất lái có thể xảy ra do sự dịch chuyển trọng lượng bất giữa phần đầu xe và đuôi xe. 
  • Mua ô tô nên ưu tiên chọn xe có trang bị hệ thống an toàn hiện đại như: hệ thống cân bằng điện tử, hệ thống chống bó cứng phanh, hệ thống phân phối lực phanh điện tử, hệ thống hỗ trợ lực phanh khẩn cấp,..
  • Nên kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống lái định kỳ, để sửa chữa khắc phục ngay. 
Tìm hiểu hiện tượng ô tô thừa lái là gì? Thiếu lái là gì? Hướng dẫn cách xử lý nhanh nhất. Và cách phòng tránh xe bị thiếu lái, thừa lái

Tin Liên quan

Chế độ lái xe nào giúp người dùng ô tô tiết kiệm xăng?

Chế độ lái xe nào giúp người dùng ô tô tiết kiệm xăng?

138

Một số người dùng ô tô muốn tiết kiệm nhiên liệu cho xe trong bối cảnh giá xăng biến động như hiện nay. Vậy, người dùng nên chọn chế độ lái xe nào tiết kiệm xăng cho ô tô?

5 ảnh hưởng của việc lắp ốp thể thao bodykit quanh thân xe

5 ảnh hưởng của việc lắp ốp thể thao bodykit quanh thân xe

119

Việc lắp đặt bộ ốp thể thao bodykit quanh thân xe giúp ngoại hình xe trở nên mạnh mẽ, hầm hố hơn nhưng ảnh hưởng không ít đến khả năng vận hành cũng như gây nhiều phiền toái khi đi đăng kiểm, bảo hiểm.

6 dấu hiệu cảnh báo gầm ô tô bị hỏng

6 dấu hiệu cảnh báo gầm ô tô bị hỏng

79

Dưới đây là những triệu chứng báo hiệu gầm ô tô bị hỏng và cần phải sửa chữa.

Tác dụng của đường kẻ ngang trên kính sau ô tô không phải ai cũng biết

Tác dụng của đường kẻ ngang trên kính sau ô tô không phải ai cũng biết

70

Trên kính chắn gió phía sau ô tô thường có những đường kẻ ngang song song nhau… tuy nhiên không phải người dùng ô tô nào cũng hiểu rõ chi tiết này.

Người dùng ô tô có thể tra cứu phạt nguội bằng ứng dụng đặt lịch đăng kiểm

Người dùng ô tô có thể tra cứu phạt nguội bằng ứng dụng đặt lịch đăng kiểm

40

Từ tháng 9.2023, người dùng ô tô có thể tra cứu xem ô tô có bị phạt nguội hay không thông qua ứng dụng (app) đặt lịch đăng kiểm vừa được Cục Đăng kiểm Việt Nam cập nhật, để tránh trường hợp mang ô tô đi đăng kiểm nhưng không được đăng kiểm do "dính" phạt nguội.

Toyota Corolla Altis bị triệu hồi lần ba do lỗi bơm nhiên liệu

Toyota Corolla Altis bị triệu hồi lần ba do lỗi bơm nhiên liệu

27
Toyota đã thông báo triệu hồi lần thứ ba cho mẫu Corolla Altis chỉ trong chưa đầy một năm do lỗi bơm nhiên liệu tại Việt Nam.
Xe Nhật thống trị top ôtô bền bỉ nhất

Xe Nhật thống trị top ôtô bền bỉ nhất

45
Trong 16 mẫu xe đã qua sử dụng, lăn bánh hơn 320.000 km bán ra ở 2020 được thống kê, Toyota thống trị khi chiếm đến 8.
Ô tô nhập khẩu vào Việt Nam chủ yếu từ Thái Lan, xe Trung Quốc giảm mạnh

Ô tô nhập khẩu vào Việt Nam chủ yếu từ Thái Lan, xe Trung Quốc giảm mạnh

25
Ô tô sản xuất từ Thái Lan chiếm hơn 50% tổng lượng ô tô nguyên chiếc nhập khẩu vào Việt Nam trong tháng thứ hai của năm 2021, trong khi ô tô nhập từ Trung Quốc bắt đầu có xu hướng sụt giảm.
Xe Hàn bán chạy nhất thị trường Việt

Xe Hàn bán chạy nhất thị trường Việt

31
Hãng bán chạy số một thị trường đầu 2021 là Hyundai, trong khi Kia vượt qua Toyota để đứng thứ hai, có lần đầu tiên từ 2014.
Toyota Fortuner thế hệ mới lắp động cơ hybrid

Toyota Fortuner thế hệ mới lắp động cơ hybrid

133
Mẫu SUV 7 chỗ Toyota Fortuner thế hệ mới bỏ vô-lăng trợ lực dầu và thay bằng trợ lực điện, động cơ hybrid mới, nhiều công nghệ hỗ trợ lái hơn.